1. Cuộn dây
Cuộn dây hay cuộn cảm trên main là một thành phần không thể thiếu trên bo mạch điện tử. Việc kiểm tra cuộn dây trên main sẽ giúp ta nắm được nguyên lý và cách đo đạc mosfet để sửa chữa các lỗi nguồn.
Cuộn dây được cấu tạo từ một số vòng dây bằng đồng phủ lớp cách điện, phần lõi của cuộn cảm tùy từng loại có thể là không khí, thép kỹ thuật, hoặc vật hiệu Ferrite.
Về cơ bản, trong main cuộn dây có nhiệm vụ giữ cường động dòng điện. Trong đó những cuộn dây nhỏ thì được dùng làm cầu chì bảo vệ.
Trên main có nhiều bộ phận, mỗi bộ phận đều sử dụng cuộn dây lớn để duy trì cường độ dòng điện mắc dưới feet kèm theo đó là cuộn dây nhỏ mắc nối cầu chì sau IC của nguồn, chức năng để bảo vệ IC.
Khi cấp nguồn cho main thì cuộn dây lớn có chức năng đo điện áp kiểm tra xem điện áp bộ nguồn có tốt hay không.
Thực tế cuộn dây trên main hỏng rất ít xảy ra, khi cuộn dây trên main gặp vấn đề gì xảy ra, bạn nên test lỗi bằng cách dùng đồng hồ đo ở chế độ thông mạch X1, sau đó dùng 2 que đặt vào 2 đầu cuộn dây. Nếu thông mạch thì vẫn tốt và ngược lại có thể cuộn dây đã bị hỏng hoặc bị đứt.
2. Tụ điện
Tụ điện là linh kiện điện tử thụ động được tạo bởi hai bề mặt dẫn điện được ngăn các bởi điện môi. Khi có chênh lệch điện thế tại hai bề mặt, tại các bề mặt sẽ xuất hiện điện tích cùng cường độ, nhưng trái dấu. Những định nghĩa thì thật là khó hiểu, một cách đơn giản là linh kiện có khả năng giữa điện và phóng điện. Đó là khái niệm về tụ điện mà tôi đã nói đến trong bài “Tụ điện là gì”
Hướng dẫn đo tụ điện bằng đồng hồ vạn năng
Để kiểm tra độ phóng nạp và hư hỏng của tụ điện bạn có thể dùng thang điện trở của đồng hồ vạn năng. Khi đo tụ điện, nếu là tụ gốm ta dùng thang đo x1K ohm hoặc 10K ohm, còn nếu là tụ hóa ta dùng x1 ohm hoặc x10 ohm.
Dựa theo hình vẽ đo tụ gốm ở trên cho ta biết:
Kim phóng nạp khi ta đo >> Tụ C1 còn tốt
Lên kim nhưng không trở về vị trí cũ >> Tụ C2 bị dò
Kim đồng hồ vạn năng nên 0 ohm và không trở về vị trí cũ >> Tụ C3 bị chập
Dựa theo hình vẽ đo tụ hóa, ta có thể kết luận:
Thực tế, tụ hóa rất ít khi bị dò hoặc bị chập mà chủ yếu bị khô (hay giảm điện dung). Để biết mức độ hư hỏng của tụ hóa, trong quá trình đo tụ điện bạn nên so sánh với một tụ mới có cùng điện dung.
Khi so sánh 2 tụ C1 và C2, nếu ta thấy tụ C2 có độ phóng điện nhỏ hơn tụ C1 thì chứng tỏ tụ C1 bị khô.
* Chú ý: Khi tụ phóng nạp, bạn nên đảo chiều que đo vài lần để xem độ phóng nạp.
3. Điện trở
Hiểu một cách đơn giản, điện trở là sự cản trở dòng điện của một vật dẫn điện. Nếu một vật dẫn điện tốt thì điện trở của vật đó nhỏ. Ngược lại, nếu vật dẫn điện kém thì điện trở sẽ lớn. Vật cách điện có điện trở vô cùng lớn.
Với thang đo điện trở của đồng hồ vạn năng bạn có thể ứng dụng đo được rất nhiều thứ:
Đo giá trị điện trở
Kiểm tra sự thông mạch của một đoạn dây dẫn
Kiểm tra sự thông mạch của một đoạn mạch in
Kiểm tra các cuộn dây biến áp có thông mạch không
Kiểm tra sự phóng nạp của tụ điện ( như tôi đã hướng dẫn ở trên)
Đo kiểm tra tụ có dò hay chập điện không
Đo kiểm tra mạch kháng của mạch điện
Đo kiểm tra đi ốt và bóng bán dẫn
Về cách sử dụng đồng hồ vạn năng để đo điện trở, trước đó tôi đã hướng dẫn chi tiết cụ thể trong bài : https://dientudanxuan.com/blogs/tin-tuc-moi/cach-do-dien-tro-bang-dong-ho-van-nang
4. Diode – Đi ốt
Diode hay đi-ốt là linh kiện không thể thiếu được sản xuất từ chất bán dẫn. Diode thường được sử dụng trong các mạch chỉnh lưu, nguồn xoay chiều thành một chiều, các mạch tách sóng, mạch ghim áp phân cực cho transistor hoạt động, trong mạch chỉnh lưu Diode có thể được tích hợp thành Diode cầu có dạng.
Cách đo kiểm tra Diode cơ bản
Đặt đồng hồ ở thang x 1Ω, đặt hai que đo vào hai đầu Diode, nếu :
Đo chiều thuận que đen vào Anôt, que đỏ vào Katôt => kim lên, đảo chiều đo kim không lên là => Diode tốt
Nếu đo cả hai chiều kim lên = 0Ω => là Diode bị chập.
Nếu đo thuận chiều mà kim không lên => là Diode bị đứt.
Ở phép đo trên thì Diode D1 tốt, Diode D2 bị chập và D3 bị đứt
Nếu để thang 1KΩ mà đo ngược vào Diode kim vẫn lên một chút là Diode bị dò.
atmorne 22/08/2022